شیرین بیان

Glycyrrhiza glabra

شیرین بیان و خواص بی نظیر آن

شیرین بیان در بیشتر مناطق ایران رشد می کند و از خانواده سبزیجات می باشد. این گیاه خودرو بومی نواحی معتدل آسیا، شمال آفریقا و جنوب اروپا است.

ریشه شیرین بیان از خاصیت دارویی برخوردار است و پوست آن رنگی قهوه ای یا سیاه داشته و مغز آن زرد رنگ است. این گیاه دارای میوه ای 5 تا 6 دانه ای به رنگ قهوه ای بوده و گل هایش متمایل به رنگ آبی دارد. برگ های آن خاصیت چسبندگی داشته که به دلیل ترشح نوعی شیره در آن است و دارای چهار تا هفت زوج برگ به همراه یک برگچه می باشد.

مواد تشکیل دهنده شیرین بیان

• گلیسیریزین از مهمترین ترکیبات گیاه شیرین بیان بوده که تحت تأثیر هیدرولیز، تبدیل به دو مولکول آب و اسید گلوکورونیک و همچنین اسید گلیسیرتینیک می شود و طعم شیرین آن از بین می رود.
• اسید گلیسریزیک که 50 برابر از شکر شیرین تر است، یکی دیگر از مواد تشکیل دهنده شیرین بیان است. میزان این ماده در این گیاه، بسته به گونه گیاه و شرایط محیطی می تواند بین 5 تا 20 درصد متغیر باشد و با بیشتر شدن سن گیاه این مقدار افزایش می یابد.
• ایزوفلاونوئیدها و فلاونوئیدها
• کومارین و استرودل ها
• ترپنوئیدها
• نشاسته و روغن های فرار
• اسیدهای آمینه و لیگنین
• آمین ها و موم ها
• این گیاه از قندهایی همچون گلوکز و ساکاروز نیز تشکیل شده است.

خواص دارویی فوق العاده شیرین بیان

همانگونه که در مطالب بالا ذکر شد، طعم شیرین بیان با توجه به گونه گیاه می تواند متفاوت باشد، به طوری که شیرین بین یونانی تقریباً تلخ مزه بوده، در حالی که نوع اسپانیایی آن از طعم ملایم برخوردار است. خواص دارویی این گیاه در ادامه این مطلب بیان می گردد :

• ریشه خشک و سائیده شده این گیاه، خلط آور بوده و به ویژه هندوها از زمان های قدیم در داروی Ayurvedic از آن استفاده می کردند و به نام جاستی ‌مادهو شناخته می شده است.
• دارای خاصیت ضد میکروبی بوده، از این رو، در خمیر دندان و دهانشویه ها به عنوان ماده ضد پوسیدگی به کار می رود.
• ضد اسپاسم و گرفتگی عضلات است.
• در درمان برونشیت، رماتیسم و تورم مفاصل مفید می باشد.
• یکی از ترکیبات شربت سرفه محسوب می شود.
• دارای خاصیت ملین و ادرارآور می باشد.
• برای چشم، زخم و التهاب زونا، زخم های دهان و دستگاه تناسلی به عنوان داروی ضد ویروسی موضعی مورد استفاده قرار می گیرد.
• تأثیر شگرفی بر سیستم گوارشی دارد و درمان کننده زخم و تورم معده و اثنی عشری می باشد و در پیشگیری از سرطان معده نقش بسزایی دارد.
• رفع نفخ شکم و درمان سوء هاضمه را سبب می شود.
• مؤثر بر سیستم غدد درون ریز بدن و کاهنده میزان تستوسترون خون است. البته تأثیر آن هنوز بر تستوسترون آزاد مشخص نشده است.
• روشن کننده پوست و ضد لک بوده و کرم های مراقبتی معمولاً حاوی این گیاه می باشند.